مناطق اسکان ترک‌ها در عراق

بزرگترین شهر ترک‌های عراق، کرکوک واقع شده که این شهر در عین حال مرکز ترک عراق شمرده می‌شود



آزاد تبریز- جمعیت (جغرافیای) ترک‌های عراق، ازمرز جمهوری ترکیه با عراق از حدود مرزی حکاری و سیرت شروع می‌شود. در شمال شرقی شهر موصل، (نقطه شمالی منطقه مسکونی ترکهای عراق( شهر «تلافر» در بزرگترین استان عراق واقع شده است. شهر تلافر یک شهر ترک بوده و جمعیت بالغ بر یک میلیون نفر را شامل می‌شود. خط جغرافیایی که از تلافر شروع شده و با در بر گرفتن موصل به سمت غرب و جنوب ادامه پیدا کرده و دیگر شهر ترک یعنی منطقه «اربیل» را نیز داخل این خط جا داده است. در جنوب اربیل شهرستان آلتین کؤپری و در امتداد جنوبی با فاصله ای مساوی بزرگترین شهر ترک‌های عراق، کرکوک واقع شده که این شهر در عین حال مرکز ترک عراق شمرده می‌شود. در اطراف شهر کرکوک مناطق مسکونی ترک‌نشین زیادی وجود دارد. وقتی به سمت جنوب کرکوک حرکت می‌کنیم، از مناطق مسکونی ترک‌ها، شهرستان‌های بزرگ و مهمی مانند داکوک (تاووک)، توزحورماتو، تازه حورماتو، کیفری و روستاهای بایات راکه از صدها روستا تشکیل یافته را خواهیم دید.

همچنین وقتی از شمال به سمت جنوب حرکت کنیم با چنین روستاهایی مدام برخورد می‌کنیم. در این خط جغرافیایی، مناطق مسکونی که اکثریت ترک نشین هستند متشکل از تعداد زیادی بخش و صدها روستا تا 120 کیلو متری غرب بغداد، وتا بخش‌های دیگری بنام بیدار و مندلی کشانده شده است.

در دوران امپراتوری عثمانی ( تا سال 1918 ) استان موصل و کرکوک، به‌صورت متصرفات مستقل اداره می‌شد. شهرستان اربیل به کرکوک و شهرستان خانقین نیز به بغداد وابسته و هر یک مرکز فرماندهی نیروی زمینی بود. تا به امروز با عوض کردن شکل اداری مناطق مسکونی ترک‌های عراق از سوی حکومت‌های بر سر کار آمده در عراق، سعی بر خراب کردن شکل جغرافیایی منطقه داشته‌اند. تا سال 1957 ترکمن‌ها در استان‌های کرکوک، اربیل و موصل و شهرستان دیالا اسکان داشتند. در بغداد نیز حدودا جمعییتی مساوی با جمعیت شهرستان اربیل در حال زندگی بودند. بعد از سال 1976 ساختار اداری عراق عوض شد و استان‌های جدیدی بوجود آمد، تعداد استانها به 18 عدد رسید. این تعویضات صرفا بخاطر از هم پاشیدن مناطقی که ترک‌نشین ها در اکثریت بودند انجام شد.

در این میان همان‌گونه که قبلا مشخص شده بود، نام شهر اصلی ترکمن‌های عراق را از کرکوک به التمیم تغییر دادند. در اصل نام کرکوک از دوران قبل از میلاد مسیح بعنوان نام این مناطق مسکونی، استعمال می‌شد که بعدها این اسم بر اثر گذشت زمان و بنا برتغییری که بخاطر لهجه و طرز تلفظ ساکنان این مناطق صورت گرفته بود، بحالت امروزی در آمده، این اسم در اثر گذشت زمان بصورت سمبلی برای ترکمن‌های عراق درآمد که بدین دلیل حکومت بغداد این اسم را عوض کرده بود. صدها روستای وابسته به استان کرکوک را به همراه اراضی زیر کشتشان، از استان کرکوک جدا کرده و جزو مناطق استان دیگری اعلام کردند که با این عمل تعداد جمعیت استان کرکوک را کم کردند و همچنین با اضافه کردن روستاها و بخش های ترک به دیگر استان‌ها، استان‌های ترک را بصورت اقلیت در آوردند. و نیز در راستای سیاست عربیزاسیون در کرکوک ودیگر شهرها و مناطق ترک‌نشین با کوچ دادن عرب‌های بدوی به این مناطق، بالاخص در کرکوک با اعمال این سیاست سعی بر آن دارند که از اکثریت جمعیت ترک کاسته و آنها را در اقلیت نشان دهند.

برگرفته از سایت جبهه ملی ترکمن عراق